Wielkie wynalazki i przełomowe odkrycia często są dziełem przypadku. Przypadek sprawił, iż w 1856r. czyli 160 lat temu, w trakcie poszukiwań pokładów soli na terenie Goczałkowic odkryto bogate złoża solanki. Przypadek też zapewne sprawił, że w tamtych czasach kilku światłych ludzi tj. dwaj kupcy, lekarz i budowniczy szybko zorientowali się jak wielki potencjał skrywa tutejsza ziemia. Nie zważając na trudności i pionierski charakter przedsięwzięcia przystąpili do budowy kilku obiektów zdrojowych – dwupiętrowego tzw. Starego Domu Zdrojowego, który można podziwiać już tylko na starych fotografiach, małych łazienek, pijalni wód leczniczych oraz pensjonatu. Pierwszy sezon kuracyjny otwarto w maju 1862 roku. Ta data zapisała się złotymi zgłoskami na kartach historii miejscowości i jest powszechnie znana. Niektóre źródła wskazują, że „złoty okres” goczałkowickiego uzdrowiska skończył się wraz z wybuchem II wojny światowej. W wyniku działań zbrojnych zniszczeniu uległo wiele zabytkowych obiektów i znaczna część sprzętu medycznego. W powojennej historii zdroju warto przypomnieć o decyzji Wydziału Zdrowia Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z września 1953r., na mocy której utworzono w Goczałkowicach Wojewódzki Szpital Przeciwreumatyczny. Kolejna ważna data - lipiec 1967r. to zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie uznania wsi Goczałkowice-Zdrój za uzdrowisko. Od tamtego czasu zmianie uległ cały system prawny dotyczący opieki zdrowotnej, w tym uzdrowisk, lecznictwa uzdrowiskowego i gmin uzdrowiskowych. Obszary uznane za uzdrowiska zachowały wcześniej nadany status uzdrowisk. Jednakże po tych wszystkich zmianach w 2005r. gminy zostały zobowiązane do sporządzania tzw. operatu uzdrowiskowego nie rzadziej niż raz na 10 lat i przedstawiania go Ministrowi Zdrowia celem potwierdzenia spełnienia warunków koniecznych do nadania statusu uzdrowiska albo statusu obszaru ochrony uzdrowiskowej.
Gmina Goczałkowice-Zdrój sporządziła pierwszy operat uzdrowiskowy w 2008r. Na jego podstawie Minister Zdrowia wydał w dniu 30.04.2009r. decyzje potwierdzającą możliwość prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na obszarze uznanym za uzdrowisko Goczałkowice-Zdrój w następujących kierunkach leczniczych: choroby ortopedyczno-urazowe, choroby układu nerwowego, choroby reumatologiczne, osteoporoza. W tej samej decyzji Minister Zdrowia zalecił usunięcie uchybień w zakresie czystości powietrza oraz poziomów hałasu i wyznaczył termin na ich usunięcie tj. do dnia 31 grudnia 2013 r. Na początku 2013r. Wójt Gminy wystąpił do Ministerstwa przedstawiając całokształt działań gminy podejmowanych w ciągu ostatnich lat w celu zniwelowania wskazanych nieprawidłowości.
Powyższe działania przyniosły zadawalający efekt – 13 marca br. Minister Zdrowia wydał decyzję, w której przedłużył okres dostosowawczy o kolejne 3 lata tj. do dnia 31 grudnia 2016r. W uzasadnieniu Minister potwierdził, że z przyczyn obiektywnych gmina nie jest w stanie wykonać pełnego zakresu prac tj. usunąć uchybień dotyczących czystości powietrza i hałasu. Wskazał również, że osiągnięcie wskaźników środowiskowych, zgodnie z ustawą o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych wymaga realizacji wieloletnich programów regionalnych oraz działań, na które gmina nie na bezpośredniego wpływu.
W styczniu br. Wójt Gminy ponownie wystąpił do Ministerstwa wskazując działania, zrealizowane, w toku realizacji i podejmowane przez Gminę Goczałkowice-Zdrój, a zmierzające do polepszenia warunków prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego i poprawy stanu powietrza atmosferycznego. Po weryfikacji stanowiska w sprawach formalno-prawnych w trakcie kilkumiesięcznej korespondencji, po kilku spotkaniach i niezliczonej liczbie telefonów, w dniu 29 lipca br. Ministerstwo Zdrowia potwierdziło pisemnie możliwość dalszego prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego na obszarze gminy Goczałkowice-Zdrój.
Operat uzdrowiskowy jest obszernym i kosztownym opracowaniem, który stanowi udokumentowanie i potwierdzenie spełnienia wszystkich uwarunkowań określonych w ustawie uzdrowiskowej, koniecznych do nadania lub utrzymania statusu uzdrowiska. Potwierdzenie spełnienia tych warunków następuje w formie świadectw wystawionych przez uprawnione podmioty. Dla zakładów lecznictwa uzdrowiskowego działających na terenie gminy decyzja Ministerstwa oznacza możliwość kontraktowania usług sanatoryjnych w następnych latach, dla gminy – utrzymanie statusu uzdrowiska, możliwość pozyskania dotacji z budżetu państwa oraz obowiązek sporządzenia kolejnego operatu w 2018r.
Maria Ożarowska