Po pamiętnej powodzi z 1997 r. na ulicy Traugutta we Wrocławiu, którą wówczas płynął nurt rzeki Oławy, ktoś umieścił tablicę z napisem „Powódź jest dziełem człowieka”. Szkody górnicze też są dziełem człowieka…
Kilka lat temu wznowiono wydobycie węgla kamiennego pod Goczałkowicami. Skutkiem tej działalności są wpływy widoczne na powierzchni terenu, osiadania i deformacje oraz udokumentowane szkody w budynkach, obiektach budowlanych, infrastrukturze technicznej, a także szkody powstałe w rolnictwie. Od pewnego czasu eksploatacji towarzyszą inne negatywne zjawiska i zagrożenia tj. wstrząsy odczuwalne na powierzchni przez mieszkańców, potwierdzone raportami przekazywanymi gminie przez Zakład Geologii i Geofizyki GIG, w ramach Górnośląskiej Regionalnej Sieci Sejsmologicznej Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach. Raporty te dotyczą wstrząsów górotworu odnotowanych na stacji sejsmicznej w Goczałkowicach-Zdroju, która została uruchomiona w ramach współpracy pomiędzy Gminą a GRSS, z inicjatywy samorządu gminnego.
Pierwszy wstrząs wystąpił w maju br. i był odczuwalny na powierzchni. Przedsiębiorca górniczy odpowiadając na interwencję władz Gminy w piśmie PGS/GZZ/OTG/187/2016 z dnia 24 maja 2016r. stwierdził, że „zjawisko odczuwalne na terenie gminy w dniu 16 maja 2016 roku nie ma związku z prowadzoną eksploatacją górniczą …” Kolejne odczuwalne wstrząsy miały miejsce w dniach:
- 24.07.2016r. ok. godz. 13.56
- 30.07.2016r. ok. godz. 14.30
- 05.08.2016r. ok. godz. 12.25
- 10.08.2016r. ok. godz. 18.50
Zdarzenia te zostały udokumentowane – zarejestrowane na stacji sejsmicznej GRSS w Goczałkowicach-Zdroju. Z informacji przekazywanych przez Zakład Geologii i Geofizyki GIG w Katowicach wynika, że wstrząsy wymienione w puntach 1- 3 zostały zarejestrowane śladowo również na stacji Czeczot odległej od Goczałkowic o ok. 13 km. Po każdym z wstrząsów gmina występuje do OUG w Katowicach oraz do przedsiębiorcy górniczego o przedłożenie w trybie pilnym pełnej informacji o zaistniałym zdarzeniu. Od tego ostatniego gmina oczekuje przedstawienia informacji o podjętych działaniach zmniejszających zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców oraz niwelujących ewentualne skutki wstrząsów.
W dniu dzisiejszym miało miejsce spotkanie Wójta Gminy Gabrieli Placha z przedstawicielami PG Silesia na temat ustalenia przyczyn powodujących wstrząsy odczuwalne na powierzchni. W trakcie spotkania poruszono również kwestie bezpieczeństwa mieszkańców, zagrożeń związanych z wstrząsami, potencjalnych skutków tych zdarzeń i ich wpływu na budynki, obiekty budowlane oraz infrastrukturę techniczną, a także sprawę profilaktyki i przeciwdziałania na przyszłość. Dyrektor Gospodarki Złożem w PG Silesia Pan Adamecki powołując się na rozmowy ze specjalistami w zakresie tąpnięć i sejsmologii podał, że wstrząsy są powodowane przez stare zroby i mają miejsce w pokładach eksploatowanych przed wieloma laty. Fakt występowania wstrząsów górotworu i nasilenia częstotliwości tego zjawiska zdaniem Pana Adameckiego jest wynikiem nałożenia się obecnego wydobycia w ścianie 101 na krawędź ścian dawniej wyeksploatowanych, w pokładzie 212, a usytuowanych powyżej, do których obecnie nie ma żadnego dostępu. Pełną informację na ten temat Urząd Gminy otrzyma pisemnie. W kwestii zagrożeń i bezpieczeństwa Pan Adamecki powołał się na raporty z pomiarów i stwierdził, że wstrząsy mają charakter lokalny i są zjawiskami o słabej intensywności. Zapewniał, iż nie są szkodliwe dla zabudowy powierzchniowej.
W ocenie Wójta Gminy zgromadzony w ostatnim czasie materiał dokumentacyjny świadczy o występowaniu realnego zagrożenia. Wprawdzie wstrząsy zostały zakwalifikowane przez specjalistów do stopnia 0 intensywności drgań według górniczej skali intensywności drgań GSIGZW-2012, tym niemniej w związku z nasileniem zjawiska i wzmożoną aktywnością sejsmiczną w ostatnich dwóch tygodniach, a także brakiem stosownych urządzeń pomiarowych w zakładzie górniczym prowadzącym eksploatację pod gminą Goczałkowice-Zdrój konieczne jest przeprowadzenie gruntownych badań i ekspertyz w tym zakresie. Jednak nie jest to możliwe bez zaangażowania organów nadzoru górniczego (OUG, WUG) sprawujących nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych. Działania organu nadzoru górniczego w tym zakresie są dla gminy i jej mieszkańców niezwykle istotne ponieważ problem wstrząsów budzi zrozumiałe zaniepokojenie i strach. Organy nadzoru dysponują dokumentacją, której żadna z gmin nie posiada. Mają odpowiednie umocowania prawne, mogą przeprowadzać kontrole, a w gestii Prezesa WUG jest zbadanie sprawy przez Komisję do spraw Zagrożeń w Podziemnych Zakładach Górniczych Wydobywających Węgiel Kamienny lub Komisję do spraw Ochrony Powierzchni.
Z uwagi na bezpieczeństwo mieszkańców i potencjalne skutki prawdopodobnych kolejnych wstrząsów gmina oczekuje się podjęcia określonych działań przez organy nadzoru górniczego. Wnioski w tej sprawie zostały przesłane.
Maria Ożarowska