Pomiary zanieczyszczeń powietrza - od 20 września
Zanieczyszczenie powietrza należy do najpoważniejszych zagrożeń środowiskowych, które przekładają się na zdrowie ludzi. Dla Goczałkowic dodatkowo jest to problem ściśle związany z właściwościami leczniczymi klimatu, które są jednym z warunków utrzymania statusu gminy uzdrowiskowej.
Utrzymanie tego statusu wymaga od samorządu stałej dbałości o jakość atmosfery i ciągłych działań ukierunkowanych na obniżanie stopnia zanieczyszczeń. W zakresie ochrony powietrza Goczałkowice-Zdrój przynależą do tzw. strefy bieruńsko-pszczyńskiej. W strefie tej nie są dotrzymywane obowiązujące standardy jakości powietrza. Dotyczy to zarówno danych średniorocznych jak i danych krótkookresowych. W ocenie specjalistów przekroczenia krótkookresowe są dużo bardziej istotne niż przekroczenia średnioroczne. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia są epizody wysokich stężeń zanieczyszczeń występujące w chłodnej porze roku. Jest to spowodowane emisją zanieczyszczeń z licznych źródeł komunalnych, przemysłowych i komunikacyjnych usytuowanych w silnie uprzemysłowionym obszarze tego regionu. Poprawa sytuacji i przywrócenie standardów jakości powietrza wymaga w pierwszej kolejności dobrej diagnozy i określenia wpływu poszczególnych źródeł emisji na pole ich stężeń. Zatem konieczne jest wykonanie odpowiednich pomiarów i badań.
Sprawą zainteresowano Urząd Marszałkowski. Prace przygotowawcze, w tym opracowanie założeń i zabezpieczenie środków finansowych zajęły kilka miesięcy. Ale udało się. W okresie wakacyjnym Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego przeprowadził postępowanie przetargowe celem wyboru wykonawcy „Programu ochrony powietrza dla terenu strefy bieruńsko-pszczyńskiej województwa śląskiego, gdzie stwierdzone zostały ponadnormatywne poziomy substancji w powietrzu”. W zakresie Programu jest m.in. inwentaryzacja emisji pyłów oraz prowadzenie przez 12 miesięcy pomiarów monitoringowych na terenie uzdrowiska Goczałkowice-Zdrój. Ta właśnie część Programu najbardziej interesuje władze Gminy. Pomiary to wybór lokalizacji, zainstalowanie stacji pomiarowej, przeprowadzenie rocznej serii pomiarów stężeń zanieczyszczeń oraz opracowanie raportu z badań. W przypadku stwierdzenia przekroczenia standardów jakości powietrza konieczne będzie wdrożenia działań naprawczych.
Dzięki przychylności Dyrektora WORR Tomasza Niesyto stacja została zlokalizowana w odpowiednim miejscu, w centrum uzdrowiska. WORR zapewnił zasilanie oraz dozór. Badania rozpoczęto w dniu 20 września br. Wykonuje je Biuro Studiów i Pomiarów Proekologicznych „EKOMETRIA” Sp. z o.o. z Gdańska, przy współpracy z dr Leszkiem Ośródką z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowego Instytutu Badawczego Oddział w Krakowie.
Niezależnie od tego, w bieżącym roku Goczałkowice zostały włączone w polsko-czeski trzyletni projekt pn. „Polepszenie jakości powietrza w regionie przygranicznym Czechy-Polska”, realizowany ze środków Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska 2007-2013. Projekt jest realizowany od 01.07.2010r. przez Instytut Zdrowia Publicznego w Ostrawie, Czeski Instytut Hydrologiczno-Meteorologiczny Oddział w Ostrawie, Wyższą Szkołę Górniczą – Uniwersytet Techniczny w Ostrawie, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Oddział w Krakowie, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN w Zabrzu oraz Główny Instytut Górnictwa w Katowicach. Polega na wspólnym monitorowaniu jakości oraz zanieczyszczenia powietrza na polsko-czeskiej granicy. Po stronie czeskiej badania prowadzono w pięciu krajach: libereckim, královéhradeckim, pardubickim, ołomunieckim oraz morawsko-śląskim, po stronie polskiej w czterech podregionach: jeleniogórsko-wałbrzyskim, opolskim, rybnicko-jastrzębskim, bielsko-bialskim oraz powiecie pszczyńskim.
Jego celem jest utworzenie regionalnego systemu informacji o jakości powietrza w regionie pogranicza polsko-czeskiego, w rejonie śląsko-morawskim, opartego o jednakowe, po obu stronach granicy, założenia metodyczne i rozwiązania informatyczne. Projekt obejmuje:
- inwentaryzację emisji zanieczyszczeń w obszarze pogranicza polsko-czeskiego,
- wspólne modelowanie rozprzestrzeniania się wybranych zanieczyszczeń po obu stronach granicy
- prowadzenie monitoringu wybranych zanieczyszczeń powietrza, w tym w szczególności różnych frakcji pyłu zawieszonego i dioksan, po obu stronach granicy
- określenie wpływu warunków meteorologicznych na transgraniczny transport zanieczyszczeń.
Pomiar zanieczyszczeń w tym projekcie jest prowadzony okresowo, m.in. przy użyciu stacji pomiarowych kontenerowych stacjonarnych lub mobilnych, albo jednostek niestacjonarnych tzw. busów pomiarowych, które pozwalają na pomiar w dowolnym terenie. I z tej możliwości skorzystano w Goczałkowicach. Harmonogram badań na terenie gminy obejmuje 4 pomiary tygodniowe. Dotychczas przeprowadzono badania trzykrotnie tj. w maju, w czerwcu oraz we wrześniu. Planowane są jeszcze badania w miesiącu grudniu. Wyniki poznamy dopiero po zakończeniu projektu.
Maria Ożarowska
