Jesienny przegląd urządzeń przeciwpowodziowych w rejonie stawu Rontok oraz Potoku Goczałkowickiego
Istniejące na terenie gminy urządzenia przeciwpowodziowe kontrolowane są cyklicznie w celu wczesnego wykrywania nieprawidłowości mogących stworzyć zagrożenie przy wysokich stanach wód. Jedną z takich nieprawidłowości jest porost bardzo gęstego samosiewu różnych gatunków drzew w międzywalu rzeki Wisły, na odcinku sąsiadującym ze stawem Rontok.
Wysokość wzniesienia korony wałów przeciwpowodziowych była wymiarowana z założeniem, że w międzywalu jest czysto. Z tak zarośniętym międzywalem wały powinny być wyższe. O usunięcie tych drzew Urząd Gminy zwracał się do RZGW w latach 2011, 2012 i 2013. W dniu 3 września 2013 r. wpłynęło pismo RZGW, informujące, że Zarząd Zlewni Małej Wisły w Pszczynie w okresie jesienno-zimowym będzie się starał zrealizować wycinkę porostu samosiewu ale tylko na działkach zarządzanych przez RZGW Gliwice, ponieważ zakupione przez nich mapy własnościowe i wypisy z ewidencji gruntów wykazały, że zdecydowana większość porośniętych samosiewem terenów należy do Kompanii Węglowej S.A. w Katowicach, a częścią porośniętych samosiewem terenów zarządza Stowarzyszenie Wędkarskie Rontok w Goczałkowicach-Zdroju, Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach oraz prywatni właściciele. RZGW Gliwice zwrócił się do Kompanii Węglowej S.A. w Katowicach i Stowarzyszenia Wędkarskiego Rontok w Goczałkowicach-Zdroju o wykonanie wycinki na zarządzanych działkach.
Ostatnie oględziny stanu urządzeń przeciwpowodziowych i bezpieczeństwa przeciwpowodziowego wykonane zostały przez pracowników Urzędu Gminy w dniu 19 listopada 2013 r.
Wały przeciwpowodziowe rzeki Wisły są w dobrym stanie i są wykoszone w ramach bieżącej konserwacji. Na odcinku ok. 60 m od wschodniej granicy gminy można dostrzec niewielkie obniżenie wału Wisły. Odcinek ten objęty jest planowanym przez PG „SILESIA” profilaktycznym podwyższeniem wału, uwzględniającym zakładane przez kopalnię osiadanie gruntu. Kopalnia zamierza też profilaktycznie nadbudować północną groblę stawu Rontok, a obecnie na podstawie udzielonego przez Wojewodę Śląskiego pozwolenia na budowę z dnia 13 maja 2013 r., wykonuje modernizację pompowni melioracyjnej przy ulicy Stawowej wraz z przebudową terenowych zbiorników wyrównawczych na wlotach pompowni po obu stronach Potoku Goczałkowickiego, to jest zbiornika Borowina i Zbiornika Wydymacz. Zbiorniki te mają umożliwić krótkotrwałą retencję wód opadowych, zapewniającą niezbędną ilość czasu dla ich przepompowania do stawu Rontok. Dla zabezpieczenia terenów sąsiadujących od skutków podpiętrzenia wody w zbiorniku Wydymacz, budowana jest grobla z przepustem z terenu bezodpływowego. Modernizacja pompowni obejmuje między innymi wymianę pomp oraz umieszczenie transformatora nad dachem pompowni, poza zasięgiem wód powodziowych. W czasie oględzin prowadzone były prace modernizacyjne.
W rowie melioracyjnym na przepuście w ul. Dębowej stwierdzono niski poziom wody ale dno rowu jest położone zbyt wysoko w stosunku do przepustu. PG „SILESIA” zamierza profilaktycznie poprawić niweletę podłużną tego rowu.
Potok Goczałkowicki na całej długości jest drożny i czysty. Nie stwierdzono dopływu zanieczyszczeń. Poziom wody w potoku jest niski. Wały Potoku Goczałkowickiego są wykoszone w ramach bieżącej konserwacji ale na odcinku pomiędzy mostem na ul. Stawowej a ujściem Potoku wymagają poprawienia profilowania skarp na wysokości lustra wody.
W stawie Rontok stwierdzono niski poziom wody. Grobla stawu Rontok, szczególnie w części północnej, jest znacznie obniżona i powinna być przebudowana i podwyższona. Odprowadzenie wód ze stawu Rontok do rowu opaskowego przepustem Ø 600 jest drożne. Ilość odprowadzanej wody w dniu oględzin była niewielka. Stan śluzy rowu opaskowego w wale przeciwpowodziowym Wisły, strona odwodna – bez zmian od ostatniego przeglądu w dniu 24.04.2013 r. W dniu oględzin śluza częściowo zamknięta. Mechanizm opuszczania zasuwy nosi ślady konserwacji i wskazana jest dalsza systematyczna konserwacja. Rów odprowadzający wodę od śluzy do koryta Wisły jest oczyszczony.
Przy wylocie z przepompowni wód powodziowych DK1 do międzywala rzeki Wisły betonowe umocnienie skarpy przy korycie po stronie odpływu wód rzeki Wisły jest zagrożone zniszczeniem. Skarpa wału przeciwpowodziowego jest uszkodzona bezpośrednio przy betonowych płytach. Powstała tam głęboka wyrwa; następna wysoka woda może zniszczyć te płyty.
Nie stwierdzono pogorszenia się stanu bezpieczeństwa przeciwpowodziowego ale stwierdzone nieprawidłowości budowli mających związek z tym bezpieczeństwem powinny być naprawione. W pobliżu istniejącej śluzy wałowej rowu opaskowego potrzebne jest zamontowanie wodowskazu celem kontroli stanu wód dla określenia potrzeby zamykania i otwierania śluzy.
Wacław Rutkowski
