Co zmieni się w gospodarce odpadami?
Ustawa wprowadzająca zmiany w gospodarce odpadami wchodzi w życie 1 stycznia 2012r. ale gminy mają 18 miesięcy na dostosowanie się do nowego systemu. Tak wiec problem śmieci powinien zostać rozwiązany i wdrożony najpóźniej do końca czerwca 2013r. Celem wprowadzanych zmian jest uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami, selektywne zbieranie odpadów, redukcja ilości odpadów trafiających na wysypiska, całkowite wyeliminowanie nielegalnych wysypisk oraz monitoring postępowania z odpadami.
O tym jak ważna to sprawa najlepiej świadczy kampania informacyjno-edukacyjna prowadzona w mediach, przy udziale m.in. Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. W kampanie aktywnie włączyli się dziennikarze, znani artyści, fachowcy z branży, lokalne autorytety. Przez wiele tygodni z samorządowcami na ten temat rozmawiał Podsekretarz Stanu w Ministerstwo Środowiska Bernard Błaszczyk, odwiedził wiele gmin i miast woj. śląskiego. Wiceminister gościł również w Goczałkowicach-Zdroju, gdzie spotkał się z Wójtem Gminy – Gabrielą Plachą. W trakcie spotkania rozmawiano o zasadach wprowadzania nowej ustawy w życie, o jej znaczeniu, o pracach nad aktami wykonawczymi oraz roli gminy w zarządzaniu śmieciami komunalnymi.
A zatem na czym polegają uchwalone zmiany? Dla gmin to nowe zadanie do realizacji, a wiec przede wszystkim:
- analiza stanu gospodarki odpadami,
- nawiązanie współpracy na skalę regionalną,
- rozeznanie w możliwościach zagospodarowania odpadów zebranych selektywnie,
- ocena potrzeb inwestycyjnych,
- opracowanie systemu zarządzania,
- zorganizowanie logistyki odbierania odpadów,
- oszacowanie kosztów,
- ogłoszenie przetargów,
- zorganizowanie obsługi administracyjnej,
- stworzenie bazy danych na podstawie deklaracji złożonych przez mieszkańców, weryfikacja deklaracji
- przygotowanie projektów uchwał dotyczących nowych rozwiązać, w tym uchwały o odpłatności za śmieci.
Po wejściu w życie nowego systemu gmina będzie tą jednostką, która będzie pobierać opłaty od właścicieli nieruchomości za zagospodarowanie odpadów. Wysokość opłat ustali Rada Gminy uwzględniając koszty odbioru, transportu, zbierania, odzysku i recyklingu. Jednocześnie obowiązkiem gminy będzie redukcja odpadów trafiających na wysypiska do poziomu obowiązującego w krajach unijnych.
Zmiany w ustawie śmieciowej pozwolą gminom przejąć całkowicie nadzór nad śmieciami i zarządzać strumieniem odpadów na swoim terenie. Istotnym elementem nowego systemu są przetargi jako jedyna droga wyboru podmiotu, który będzie odbierał i zagospodarowywał śmieci. Cały strumień odpadów będzie kierowany do tzw. instalacji regionalnej, która może zostać wybrana w oparciu o ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym lub ustawę o koncesji na roboty budowlane i usługi. Regionalna instalacja to zakład zagospodarowania odpadów o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez co najmniej 120 tys. mieszkańców, spełniający określone wymogi w zakresie techniki i technologii (termiczne przekształcenie odpadów, odzysk, kompostownia, sortownia, zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych, zakład przetwarzania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego).
Do regionalnej instalacji powinny trafić zarówno odpady zebrane selektywnie, jak i zmieszane oraz pozostałe tj. przeterminowane leki, chemikalia, zużyte baterie i akumulatory, meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlano-remontowe i rozbiórkowe, zużyte opony, tekstylia, itd.
O ile zadania gminy są ściśle określone i po prostu trzeba je realizować, o tyle niełatwą sprawa będzie ustalenie stawki za odbiór odpadów. Stawka ma odzwierciedlać koszty od momentu odebrania odpadów do ich przetworzenia, z uwzględnieniem kosztów administracyjnych. Rada Gminy ustalając stawkę powinna wziąć pod uwagę liczbę mieszkańców gminy, koszty całego systemu, jak również przypadki, w których właściciele nieruchomości wytwarzają odpady nieregularnie. W przypadku nieruchomości zamieszkanej j podstawą naliczenia odpłatności może być liczba mieszkańców, powierzchnia nieruchomości albo zużycie wody. Ta sprawa jak i wiele innych z tego zakresu będzie przedmiotem konsultacji społecznych. Dotychczasowe działania gminy w tym obszarze to przede wszystkim zapoznanie z nowymi przepisami, zbieranie wszelkich informacji, udział pracowników w szkoleniach, obserwacja działań związanych z opracowaniem Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami, monitorowanie prac nad rozporządzenia wykonawczymi.
Maria Ożarowska
