W sobotę 26 maja – prezentacja "Goczałkowickiego słownika biograficznego"
„Goczałkowicki słownik biograficzny” powstał z inicjatywy Pani Profesor Wiesławy Korzeniowskiej. Jest pierwszą próbą prezentacji i utrwalenia sylwetek ludzi, których los związał z tym miejscem. Książka liczy 160 stron.
Zawarto w niej biogramy 190 osób. Biogramy przygotowano według schematu typowego dla słowników biograficznych, prezentujących nie tylko najważniejsze daty z życia konkretnej osoby, ale i jej powiązania rodzinne oraz społeczne. Wszystkie biogramy oparte zostały na dokumentach archiwalnych, rodzinnych lub tzw. źródłach wywołanych. Zgodnie z założeniami określonymi przez Panią Profesor w Słowniku zamieszczono biogramy osób nie żyjących lub liczących co najmniej 75, które żyły w Goczałkowicach, pracowały w Goczałkowicach lub pochodziły z Goczałkowic pracując jednak na innym terenie. Zamieszczono też biogramy osób związanych z Goczałkowicami ważnym, istotnym dla wsi epizodem. Opracowanie „Słownika…” miało charakter otwarty; każdy z Mieszkańców mógł przyczynić się do jego powstania przysyłając propozycje biogramów.
Jak twierdzi Pani Profesor „przypuszczać można, że kwestia doboru haseł pozostanie kontrowersyjna; jest to nieuniknione w takim przedsięwzięciu: ilu czytelników tyle kryteriów. Pomimo tego, można mieć nadzieję, że prezentowany słownik będzie znaczącym przyczynkiem do poznania dziejów naszej miejscowości – właśnie poprzez życie i działania ludzi z nią związanych oraz poprzez ukazanie wielu wątków, z którymi te osoby miały związek.”
Prace na książką trwały kilka lat. A wszystko zaczęło się dość nieoczekiwanie, od rozmowy pomiędzy Panią Prof. Wiesławą Korzeniowską a Wójtem Gminy Krzysztofem Kanikiem, która miała miejsce pewnego wrześniowego słonecznego, niedzielnego popołudnia w 2008 r. przy okazji nadawania Pani Profesor tytułu Honorowego Obywatela Goczałkowic-Zdroju.
Przygotowanie biografii to wyjątkowe zajęcie… Tej mozolnej pracy będącej czymś więcej niż zwyczajne poszukiwania, towarzyszy radość z odkrywania przeszłości i świadomość uczestnictwa w niepowtarzalnym dziele, którego celem jest pamięć o ludziach.
Niełatwo pisze się historię życia kogoś, kto jest lub był przyjacielem, członkiem najbliższej rodziny, sąsiadem, znajomym, krewnym. Niełatwo opracować biografie ludzi, których pamięta się z rożnych sytuacji, z którymi wiążą się określone wspomnienia i wspólnie przeżyte chwile… Bo Słownik jest lekturą wyjątkową. Warto po nią sięgnąć, by zatopić się w przeszłości, zafascynować się tym co minęło: dziejami przodków, poszukiwaniami własnych korzeni, naszym dziedzictwem duchowym i kulturowym, udziałem w trwającym nieustanniedziele tworzenia wspólnej tradycji.
Maria Ożarowska
Redaktor tomu : Wiesława Korzeniowska
Profesor zw. dr hab. Wiesława Korzeniowska (z d. Bernhard), pracownik naukowy Instytutu Śląskiego w Opolu, pracownik naukowo – dydaktyczny Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie - Uniwersytetu Śląskiego, prodziekan tegoż Wydziału, dyrektor Instytutu Nauk o Edukacji, kierownik Katedry Historii i Teorii Wychowania, od 1 IX 2009 – rektor Wyższej Szkoły Administracji w Bielsku – Białej (nadal jednak związana zajęciami z UŚ).
Urodziła się 24 VI 1939 r. w Bielsku – Białej. Z Goczałkowicami związana od urodzenia. Dorastała i wychowała się w rodzinie nauczycielskiej -co w sposób znaczący odcisnęło się na Jej wyborach i postawach życiowych. W roku 2008r. otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Goczałkowic – Zdroju.
Dorobek w zakresie kształcenia młodej kadry naukowej:
6 sfinalizowanych doktoratów, recenzent 12 dysertacji doktorskich
Dorobek naukowy:
publikacja ok. 300 prac naukowych, czynny udział w ponad 60. konferencjach naukowych (Polska, Niemcy, Czechy, Słowacja).
Kierunki badań i zainteresowań naukowo – badawczych:
historii wychowania, dzieje edukacji - w rożnych warstwach społecznych na ziemiach polskich; dzieje społeczne i kulturalno – oświatowe Śląska, dzieje ziemiaństwa górnośląskiego i jego wkład w przemiany kulturowe regionu.
Rada redakcyjna:
dr Danuta Kocurek
mgr inż. Maria Ożarowska
dr Barbara Sopot - Zembok
mgr Małgorzata Tomczykiewicz
Recenzent: dr hab. prof. UŚ Urszula Szuścik
Copyright Gmina Goczałkowice - Zdrój
Fragmenty „Goczałkowickiego słownika biograficznego”
…Studia ukończył uzyskując dwa doktoraty – z zakresu rolnictwa i weterynarii. Pierwszą pracę – jako lekarz weterynarii podjął na krotko w Łące, potem w Genthin k. Magdeburga… Propagował także na terenie Goczałkowic i okolicznych wiosek czasopisma rolnicze ukazujące się na terenie województwa śląskiego. …
… na Ogólnopolskim Konkursie Tańca Ludowego wraz z mężem Ryszardem wygrali główną nagrodę tańcząc „srokę” (starodawny taniec ziemi pszczyńskiej). Uczestniczyła w nagraniach filmu Filipa Bajona „Magnat” i serialu „Biała wizytówka” – kręconym na terenie zamku pszczyńskiego…
…Jako inżynier budowlany wybudował największe szpitale w ówczesnym województwie katowickim. W okresie swego pobytu w Goczałkowicach – Zdroju zapoczątkował budowę najważniejszego obiektu uzdrowiskowego – Zakładu Przyrodoleczniczego…. Na stawie „Maciek I” zbudowano – na wzór sopocki – molo spacerowe oraz przystań do czynnej letniej rekreacji i wypoczynku kuracjuszy…
…Był projektodawcą utworzenia meksykańskiej placówki dyplomatycznej w Warszawie i brał czynny udział w pracach organizacyjnych z tym związanych. Był też współzałożycielem Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich …
…W ramach pracy w kole, uczniowie poznawali metody uprawy roślin i hodowli zwierząt. „Specjalizowali” się w produkcji nasion warzyw, kwiatów i sadzonek kwiatowych. Na działce szkolnej wyhodowano setki sztuk roślin doniczkowych, które udostępniano miejscowej
ludności. W ramach pracy indywidualnej uczniowie prowadzili hodowlę królików, nutrii i gołębi…
…Jako członek goczałkowickiego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” aktywnie udzielał się we wszystkich jego działaniach (m.in. był członkiem – inicjatorem posadzenia „lipki wolności”- w 1927 r.- z okazji 5.rocznicy powrotu części Górnego Śląska do Polski)….
…od roku 1924 do 1927 praktykował jako czeladnik u artysty rzeźbiarza sztuki kościelnej Pawła Kajzera w Rybniku, równocześnie studiując w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jego pracą dyplomową był medalion Jozefa Piłsudskiego, którego odlew umieszczony został na skwerku w Dziedzicach…
…W roku 1886 (gdy urodziła córkę Zuzannę), wybrana przez książęcego lekarza - spośród wielu młodych kobiet, które w tym czasie wydały na świat potomstwo, została mamką księcia pszczyńskiego Wilhelma Bolka Emanuela von Hochberg – syna księcia Jana Henryka XI i jego żony Matyldy Urszuli...
…Tego samego dnia, o tej samej porze rozstrzelany został najstarszy brat Bronisławy – żołnierz znad Bzury i partyzant. W tym samym roku, matka z piątką dzieci została aresztowana i osadzona w więzieniu w Mysłowicach, skąd przewieziono ich do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu… Pod koniec wojny, przewieziona ze współwięźniarkami do obozu w Tanchau k. Lipska, gdzie zatrudniono je do prac przymusowych przy produkcji pocisków V1 i V2…
…Jako gimnazjalista był członkiem Towarzystwa Tomasza Zana – tajnej organizacji samokształceniowej skupiającej w przededniu wybuchu I wojny światowej polską młodzież uniwersytecką i gimnazjalną…
… aresztowana przez NKWD i deportowana w głąb Rosji. Po trwającej prawie 3 tygodnie podroży w bydlęcych wagonach, osadzona w Kopiejsku w obwodzie Czelabińskim i skierowana do pracy w kopalni… przemieszczała się kolejno przez Irak, Palestynę i Egipt do Włoch (w roku 1944)…. W czasie całej bitwy o Monte Cassino opiekowała się rannymi…
…W czasie jego pracy w parafii działało wiele stowarzyszeń m.in. Katolickie Stowarzyszenie
Mężów, „Żywy Różaniec”, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej i Katolickie
Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej…
…Organizowała wykłady z historii i literatury polskiej, pisywała artykuły do lokalnej prasy (pod pseudonimem „Osa”). … Udzielała lekcji śpiewu (np. w latach 1907 – 1908 uczyła późniejszą znaną śpiewaczkę operową Marię Janowską – Kopczyńską); … Delegowana do Poznania na I Sejm Dzielnicowy (1918)… wydała tomik pt. Polne kwiaty. Z Goczałkowicami związana od roku 1932, gdzie zamieszkała na stałe (na Kolonii Brzozowej)…
…Był jednym z najbardziej znanych w powiecie kapelmistrzów i mistrzem gry na trąbce. Przed II wojną światową grał w powstańczej orkiestrze jednego z bielskich zakładów przemysłowych; był też członkiem orkiestry kopalni „Boże Dary” w Kostuchnie… Był mistrzem w tym zakresie; pomimo, że nigdy nie uczęszczał do żadnej szkoły muzycznej…
…W roku 1935, jako starszy bosman uczestniczył w pierwszym harcerskim rejsie szkoleniowym na jachcie „Zawisza Czarny”. W roku 1937 dokooptowano go do załogi planowanego rejsu jachtem „Poleszuk” – dookoła świata. … Rejs rozpoczęto 23 VII 1938 roku, o g. 19.00 – z Gdyni. … Wybuch wojny zastał „Poleszuka” w Cleveland, skąd dopłynął – 18 września do Chicago. Tam ostatecznie, 21 września – zaniechano kontynuacji rejsu….
